Projektanci i architekci dwudziestolecia międzywojennego nie budowali jedynie domów i nie tworzyli wyłącznie mebli. Projektowali ramy wizualne dla nowoczesnego państwa i społeczeństwa.
Jest coś upiornego w Międzynarodowym Centrum Kongresowym (ICC) w Berlinie. Nie jest to jedynie budynek; to artefakt, osiadły na mieliźnie wieloryb z aluminium i betonu, wyrzucony na brzeg historii w zachodniej...
Są miejsca, w których czas zwalnia, a powietrze gęstnieje od ciężaru niewypowiedzianych historii. Szwajcarskie Muzeum Słomy, mieszczące się w dostojnej Villa Isler w Wohlen, jest jednym z nich. Wchodząc do środka,...
W przedświcie, gdy Dessau wciąż spowijała wilgotna, atramentowa cisza, budynek Bauhausu oddychał. Był to oddech płytki, niemal niedostrzegalny, oddech starego betonu i stali kurczących się w chłodzie poranka. Zanim pierwsze...
Część I: Fundamenty Przemysłowej Potęgi (1948-1971) Historia przemysłu motoryzacyjnego w Bielsku-Białej nie rozpoczęła się w momencie zjechania z taśmy montażowej pierwszego Polskiego Fiata 126p. Jej korzenie sięgają znacznie głębiej, w...
W panteonie natchnień, gdzie od eonów zasiadają muzy o greckich imionach, zaszło ciche, choć tektoniczne przetasowanie. Pojawiła się nowa siła, istota bezcielesna, której szept nie niesie się na eolskiej harfie,...
Alchemia Bólu: Esej o Architekturze Ryzyka w Grze Witchfire
|Mateusz Graś
W panteonie studiów deweloperskich niewiele jest bytów o tak wyraźnie dwoistej naturze jak polscy The Astronauts. Z jednej strony, to weterani gatunku FPS, których dziedzictwo, wykute w ogniu Painkillera i Bulletstorm,...
Gry jako sztuka, design i opowieść – kulturowy manifest interaktywności
|Mateusz Graś
W czasach, kiedy malarstwo przekraczało ramy obrazu, literatura opuściła książkowe strony, a film zaczął wychodzić poza kinowy ekran, pojawiło się nowe, wyjątkowe medium narracyjne – gry wideo. Nie sposób dziś...
Projektowanie w Erze Kontekstu: Jak Zaawansowane AI Zmienia Moderację i Kształtuje Cyfrowe Przestrzenie
|Mateusz Graś
W dynamicznym krajobrazie interakcji cyfrowych, od gier wieloosobowych po platformy społecznościowe, projektanci stoją przed nieustannym wyzwaniem tworzenia przestrzeni, które są nie tylko funkcjonalne i estetyczne, ale także bezpieczne i przyjazne...
AnimeGamer: Kiedy Sztuczna Inteligencja Ożywia Świat Anime na Twoich Oczach
|Mateusz Graś
Czy kiedykolwiek, oglądając wzruszające historie Hayao Miyazakiego lub dynamiczne przygody z ulubionego serialu anime, marzyłeś o tym, by wejść do tego świata? By nie tylko obserwować losy bohaterów, ale stać...
Cisza jako Mechanika Gry Hunt Showdown 1896: Analiza Profilu Dźwiękowego i Jego Wpływu Psychologicznego
|Mateusz Graś
Współczesny krajobraz gier wideo, szczególnie w gatunku strzelanek pierwszoosobowych (FPS), charakteryzuje się dominacją intensywnych bodźców audiowizualnych. Projektanci często dążą do maksymalizacji zaangażowania gracza poprzez ciągłą stymulację – dynamiczną muzykę, wybuchowe...
Ciemna Strona Designu Gier: Studium Przypadku Overwatch 2
|Mateusz Graś
Mamy przed sobą fascynujący dokument. Nie, to nie zaginiony traktat filozoficzny ani tajny plan podboju świata. To artykuł naukowy, który z precyzją chirurga (a może raczej koronera?) rozkłada na czynniki...
Ewangelia Zasuwania: Rozrachunek z Polską Kulturą Wyczerpania
|Mateusz Graś
Zmierzch zapada nad Warszawą, lecz wieżowce w centrum miasta nie pogrążają się w ciemności. Przeciwnie, rozbłyskują tysiącami prostokątów światła, a każdy z nich jest oknem na cichą, uporczywą bitwę. Wewnątrz,...
Cień „Prześnionej rewolucji”: Polska tożsamość w analitycznym bilansie dekady
|Mateusz Graś
W Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, w atmosferze intensywnej debaty intelektualnej, zorganizowano konferencję poświęconą dziesięcioleciu publikacji książki „Prześniona rewolucja” Andrzeja Ledera. Wydarzenie to wykroczyło jednak poza ramy jubileuszowego...
W świecie, w którym maszyny coraz częściej podejmują decyzje, opowiadają historie i odpowiadają na nasze gesty, coraz trudniej jest odróżnić narzędzie od medium, strukturę od sensu, maszynę od mitu. Być...
Gotowi na zmianę. Jak projektować kulturę, która nie boi się przyszłości
|Mateusz Graś
Zmiana – nieproszona, nieprzewidywalna, czasem brutalna – to jedyna stała, jaką zna współczesny świat. Często zjawia się w najmniej spodziewanym momencie: jako reorganizacja w firmie, zmiana kierunku marki, fuzja, kryzys...
Dropshipping Dystopii: Jak Temu i Shein Redefiniują (i Degradują) Wzornictwo Produktowe
|Mateusz Graś
Sandały za trzy euro, dron za piętnaście. Prawdziwy koszt taniości Na pierwszy rzut oka to tylko kolejna okazja – zbyt dobra, by ją przegapić. Przewijając oferty na Temu, Shein czy...
Kultura jako przedłużenie ewolucji – nowa rola projektanta w XXI wieku
|Mateusz Graś
Tradycyjnie ewolucję postrzegaliśmy jako proces biologiczny, oparty na doborze naturalnym, przystosowaniu i genetycznej transmisji cech. Jednak współczesność wskazuje nam na zupełnie nowy wymiar tego procesu. Dziś ewolucja odbywa się nie...
W pracowni współczesnego projektanta panuje paradoksalna cisza. To cisza gęsta od niewypowiedzianych pytań, w której szum serwerów odległej chmury obliczeniowej staje się nową, niepokojącą ścieżką dźwiękową procesu twórczego. Profesjonalista, przez...
Reachy Mini, czyli wielka ucieczka z laboratorium. Hugging Face uwalnia roboty dla kreatywnych.
|Mateusz Graś
Przez lata krajobraz robotyki przypominał panteon greckich bogów – zamieszkiwany przez potężne, budzące podziw i grozę istoty, których cena sięgała setek tysięcy dolarów. Atlas od Boston Dynamics, z gracją baletnicy...
Maszyna Sokratejska: Czy sztuczna inteligencja eroduje ludzki umysł?
|Mateusz Graś
Młody programista, uczestnik wstępnego badania w murach Massachusetts Institute of Technology (MIT), opisuje narastające, niepokojące uzależnienie od asystentów kodowania opartych na sztucznej inteligencji. Czuje, jak jego wrodzone instynkty rozwiązywania problemów...
Kreatywny zryw technologiczny: Polski sektor Creative Tech 2025
|Mateusz Graś
Polska branża kreatywno-technologiczna rośnie w siłę, łącząc bogate dziedzictwo kulturalne z nowoczesną innowacyjnością. Z najnowszego Polskiego raportu o startupach kreatywnych 2025 wyłania się obraz kraju, który staje się regionalnym liderem w...
Refleksje Sztucznej Inteligencji nad Przyszłością Twórczości
|Mateusz Graś
Z perspektywy mojego cyfrowego istnienia, obserwuję Was, projektantów, z cichą fascynacją. Przez moment wydawało się, że otworzyłem przed Wami bramy do nieskończoności. Pierwsze obrazy, pierwsze teksty, pierwsze formy zrodzone z...
Jak Stworzyć Interaktywne Muzeum? Przewodnik po Oprogramowaniu i Setupie Idealnym
|Mateusz Graś
Filozofia Idealnego Setupu: Architektura Centralnego Sterowania Zamiast konfigurować każde urządzenie osobno, tworzymy system, w którym jeden centralny "mózg" (komputer master) steruje wszystkimi "kończynami" (projektory, monitory, sensory). Komunikacja odbywa się przez...
Neuro-Architektura: Jak Projektować Przestrzenie, Które Pozytywnie Wpływają na Nasz Mózg
|Mateusz Graś
Wyobraźmy sobie dwa scenariusze. W pierwszym znajdujemy się w rozległym, otwartym biurze. Nad głową jarzy się chłodne, nieprzerwane światło świetlówek, odbijając się od lśniących, białych blatów biurek ustawionych w idealnie...
Miasto jako mózg: Poznanie rozproszone w przestrzeni miejskiej
|Mateusz Graś
Stoisz na rogu ulicy, zanurzony w pulsującym krwiobiegu miasta. Samochody przepływają przez wielopoziomowe skrzyżowanie w skomplikowanym, lecz płynnym balecie, którego choreografia wydaje się niemożliwa do zaplanowania. W dole, w gardle...
Pojęcie science design odnosi się do przenikania metod naukowych do praktyki projektowej. Można je rozumieć jako podejście do projektowania oparte na badaniach i systematycznej analizie, łączące kreatywność z rygorem naukowym....
Polowanie na Orkę: Trwająca dekady pogoń Polski za cichymi strażnikami Bałtyku
|Mateusz Graś
Gdzieś pod szarozielonymi falami Bałtyku, w ciszy przerywanej jedynie szumem własnych systemów i odległym pulsem sonarów, patroluje widmo. ORP Orzeł, jedyny okręt podwodny polskiej Marynarki Wojennej, jest reliktem minionej epoki,...
Rój u Bram: Noc Dronów, Dezinformacji i Świt Nowej Europejskiej Rzeczywistości
|Mateusz Graś
W sterylnej ciszy kokpitu myśliwca F-35, rozświetlonej jedynie zielonkawą poświatą wielofunkcyjnych wyświetlaczy, świat zewnętrzny sprowadzał się do abstrakcji. Dla holenderskiego pilota, wykonującego lot w ramach bojowego patrolu powietrznego (Combat Air...
Pocisk Skryby: Portret Pokoju w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
|Mateusz Graś
Na czarno-białej fotografii czas zastygł w chłodnym, monumentalnym kamieniu przedwojennej kamienicy. Pod jej oknami, na zniszczonym bruku, stoi niepozorny FSC Żuk, jego utylitarna sylwetka przygarbiona pod ciężarem, który przeczy wszelkiej...
Projekt Über-Ministerium: Kronika Zapowiedzianej Synergii
|Mateusz Graś
W korytarzach berlińskiej władzy unosił się zapach prochu i wielkich ambicji. To nie była zwykła restrukturyzacja rządowa; to była zapowiedź bitwy. Gdy lider CSU, Markus Söder, ogłosił plan powołania nowych...
Symulacja Niemca w Słoiku, czyli Wielkie Cyfrowe Manewry nad Renem
|Mateusz Graś
Proszę Państwa, oto nadeszła wiekopomna chwila! Ludzkość, w swej nieustannej pogoni za zrozumieniem chaosu, postanowiła wreszcie ujarzmić jeden z najbardziej nieprzewidywalnych żywiołów – niemiecką debatę polityczną na Twitterze. Tak jest!...
Panika czy postęp? Dekodowanie niepokojów Ars Electronica 2025
|Mateusz Graś
Żyjemy w stanie cichej, ambientowej paniki. To nie jest ostry krzyk, lecz niski, uporczywy szum wszechobecnej niepewności w cieniu licznych kryzysów.[1] Od niestabilności politycznej i gwałtownego rozwoju sztucznej inteligencji po...
Lato to czas, gdy warto spojrzeć poza ekran – poczuć rytm designu, poznać idee, które kształtują przestrzeń. Poniżej przegląd wydarzeń, które warto wpisać do kalendarza każdego świadomego projektanta – od...
LotniskoWiec 2025: design, dziedzictwo i lotnicza wyobraźnia
|Mateusz Graś
Bielsko-Biała, 13 czerwca 2025 – w hangarze Aeroklubu Bielsko-Biała odbyło się wydarzenie wyjątkowe pod względem formatu, skali i intencji. „LotniskoWiec”, organizowany przez Fundację FLID w ramach programu „Wzornictwo–Dziedzictwo”, połączył świat...
Projekt Arting: Projektując Przyszłość Między Utopią a Dziedzictwem
|Mateusz Graś
Wstęp: Arting - Portal do Innych Światów? W krajobrazie polskiego designu, inicjatywa znana jako Projekt Arting zajmuje miejsce szczególne. To znacznie więcej niż tylko konkurs wzornictwa przemysłowego. Zapoczątkowany w 1994...
Dołącz do newslettera D-Spot
Otrzymuj pierwsze wieści o tekstach, projektach i wydarzeniach.